მიმყავს, ვაკეთებ, გიბრუნებ ინოვაციური ბიზნესმოდელი, სახელად CARU
By თამთა მარიდაშვილი •
You're reading Entrepreneur Georgia, an international franchise of Entrepreneur Media.
გაზიარებული ეკონომიკა, იგივე SHARING ECONOMY 21-ე საუკუნის მსოფლიოში სულ უფრო და უფრო მეტ პოპულარობას იძენს. თანამედროვე ტექნოლოგიებმა სრულიად თავდაყირა დააყენა მსოფლიო ეკონომიკური მოწყობა: კომუნიკაციების განვითარებამ კაპიტალის ფლობა ნაკლებ მნიშვნელოვანი გახადა ბიზნესის დასაწყებად. მთავარია იდეა, საქმისადმი თავდადება და მცირედი კაპიტალი, რომ საკომუნიკაციო და საკოორდინაციო არხები გამართო. ნიკა აბაშიძემ სამივე კომპონენტი დააკმაყოფილა და კომპანია CARU-ს დამფუძნებლად 2018 წლის აგვისტოდან მოგვევლინა. „მიმყავს, ვაკეთებ, გიბრუნებ" − აი, ასე მარტივად ჩამოაყალიბა საკუთარი ბიზნესკონცეფცია და დღემდე, თბილისის მასშტაბით, უკვე 2000-ზე მეტ ავტომობილის მფლობელს მოემსახურა. თავად არ ფლობს ავტოსერვისს, არც შემკეთებლები ჰყავს დაქირავებული. ბიზნესმოდელი UBER-ის და AIRBNB-ის მსგავსია.
როგორ და სად გაჩნდა იდეა? როგორც ფსიქოლოგები ამბობენ, საუკეთესო აზრები მაშინ მოგდით, როდესაც მოდუნებული და ოდნავ გაფანტული ხართ. ნიკას შხაპის მიღების დროს არა, მაგრამ სარბენ ბილიკზე გაუნათდა გონება და შინისაკენ გაემართა.
„ზოგადად, ყველაფრის მიმართ ძალიან მარტივი მიდგომა მაქვს. რაიმე იდეა რომ მომდის, მაშინვე ვდგები და ვაკეთებ". გაგონილი ჰქონდა, რომ პლატფორმა wix. com-ზე შეეძლო უფასოდ ვებგვერდის აწყობა. არც მეტი, არც ნაკლები, ზუსტად სამ დღეში შექმნა ბრენდი თავისი ვებგვერდით. კომპანიას CARU უწოდა, მანქანის ინგლისური შესატყვისიდან − Car − გამომ დინარე. ლოგო Power Point-ში ააწყო და მხოლოდ ამის შემდეგ გააცნო იდეა ახლობლებს. პირველად ბიძას უთხრა, რომელიც თავიდან ძალიან სკეპტიკურად განეწყო, დღეს კი ნიკას კომპანიაში მუშაობს.
ბიზნესმოდელი
„მანქანა ჩემი გატაცებაა. პირველი ავტობლოგერი ვარ საქართველოში. ადრე ავტოსერვისის ორი კომპანია მქონდა და როცა მეგობრებს რაიმე პრობლემა ექმნებოდათ, ყოველთვის მე მირეკავდნენ".
როგორც ნიკა ამბობს, მანქანა რთული მექანიზმია და შესაბამისად არსებობენ ადამიანები, რომლებიც მასში კარგად ერკვევიან და პირიქით, ვერ ერკვევიან. და როდის რჩება ორივე მხარე მოგებული? − როდესაც ეს ადამიანები ერთმანეთს უკავშირდებიან, ცვლიან მომსახურებასა და ფულს. იდეაც ამაში მდგომარეობს. ნიკამ გადაწყვიტა შეექმნა პლატფორმა, რომლის საშუალებით ამ ორ მხარეს დააკავშირებდა. თუმცა, ბენეფიტი მხოლოდ ეს არ უნდა ყოფილიყო.
CARU-ს შუამავლობით ე.წ. ავტოასისტენტს მანქანა მიჰყავს, აკეთებს და აბრუნებს ისე, რომ მანქანის მფლობელს ხელის განძრევა არ უწევს. ავტოასისტენტი არ არის დაქირავებული, არამედ თავად სარგებლობს CARU-ს მომსახურებით, რისთვისაც საკომისიოს იხდის. მას შეუძლია მანქანა წაიყვანოს ნებისმიერ შემკეთებელთან, მთავარია მომხმარებელი დარჩეს კმაყოფილი. ხოლო ის, რომ მომსახურე პერსონალი (ავტოასისტენტი და შემკეთებელი) ფიზიკური პირები არიან და არა იურიდიული, ავტომატურად ნიშნავს, რომ კაპიტალის მფლობელის რგოლი გამოირიცხება, რასაც მომსახურების ნაკლებ ფასამდე მივყავართ.
„როცა შენი გადახდილი ფულიდან ბევრი ადამიანი ხეირობს, ეს ძვირი ჯდება. პირდაპირ უნდა მისცე ფული მას, ვინც საქმეს აკეთებს". შედეგად, CARU-ს შუამავლობით მანქანის შეკეთება 70%-ით ნაკლები ღირს, ვიდრე ავტოსერვისის მომწოდებელ კომპანიებთან.
დაბალი ფასი იმითაც მიიღწევა, რომ ავტოასისტენტმა, მანქანის მფლობელთან შედარებით, უკეთ იცის, რა ჯდება ამა თუ იმ პრობლემასთან გამკლავება. „მაღაზიაში რომ შედიხარ და პური გინდა, იცი, რომ 80 თეთრი ან ლარი ღირს, მაგრამ შემკეთებელი რამდენად სწორ ფასს გთავაზობს, რთულია მიხვდე. მით უმეტეს მაშინ, როცა პრობლემა არ არის განმეორებითი".
კლიენტის ინტერესების დამცველად CARU გვევლინება. ეს ლოგიკურიცაა − რაც უფრო მეტი მომხმარებელი ისარგებლებს მისი საშუამავლო მომსახურებით, მით მეტ საკომისიო შემოსავალს მიიღებს. მაღალი შემოსავლის მიღება მაღალი ფასის დაწესებითაც არის შესაძლებელი, თუმცა ამით კონკურენტული უპირატესობა იკარგება. შესაბამისად, CARU-ს რაოდენობაზე აქვს სწორება.
ასისტენტები მომხმარებლების რეკომენდაციებით ფასდებიან. CARU ყოველ კლიენტს მიმართავს, მასზე მიმაგრებული ასისტენტი შეაფასოს. ვისაც უფრო მაღალი რეიტინგი აქვს, მით უფრო მეტი კლიენტით ჯილდოვდება.
იმ შემთხვევაში, თუ მომხმარებელს რაიმე პრობლემა აქვს, მაგალითად ფიქრობს, რომ კარგად ვერ გაუკეთეს მანქანა, მესამე პირი − CARU-ს პრობლემური შემთხვევების ოფიცერი, ნიკას ბიძა ერევა. ეს უკანასკნელი ადგენს, რამდენად მართებულია საჩივარი. თუ ასეა, მაშინ ასისტენტი ვალდებულია გამოასწოროს შეცდომა. შესაბამისად, ასისტენტის ინტერესშიცაა, რომ მანქანის შესაკეთებლად წაყვანა ხელმეორედ არ მოუწიოს.
ასისტენტების შერჩევა ტესტირებით ხდება. წარმატებული კანდიდატები ერთი თვის განმავლობაში სტაჟირებას გადიან. თითოეულ სტაჟიორს თავისი მენტორი ჰყავს, რომელიც ასწავლის და აფასებს მას. მას შემდეგ, რაც CARU დარწმუნდება, რომ სტაჟიორი კარგად ართმევს თავს მოვალეობებს, დამოუკიდებლად მუშაობის უფლებას აძლევს.
CARU-ს მომსახურებით ამჟამად 30 ავტოასისტენტი სარგებლობს. ხოლო CARU-ს ოფისში ნიკასა და მისი ბიძის გარდა, კიდევ რამდენიმე ადამიანი მუშაობს: ნიკას დამხმარე − შეკვეთების მენეჯერი, და ხარისხის მენეჯერი, რომელიც ღირებულებებს ამოწმებს, თუ რა ფასებში შეძლეს ასისტენტებმა შეეკეთებინათ ავტომობილი.
სამიზნე აუდიტორია
ნიკა სამიზნე აუდიტორიის განსასაზღვრად საკუთარი მეგობრების უკეთ გაანალიზებას შეუდგა, რის შემდეგაც გადაწყვიტა, რომ თავდაპირველად დეველოპერებზე უნდა გაემახვილებინა აქცენტი. მისი აზრით, დეველოპერები ყველაზე ზარმაცი ხალხია, რადგან ბევრი მეგობარი ჰყავს ამ სფეროში და საკუთარი გამოცდილებით იცის. მიზეზ-შედეგობრიობაზე თუ მიდგება საქმე, სავარაუდოდ, ეს ადამიანები დეველოპერები იმიტომ გახდნენ, რომ ზარმაცები იყვნენ.
შემდეგი ნაბიჯი დეველოპერების ინტერესთა სფეროების განსაზღვრა იყო. მეგობრების გამოკითხვის შემდეგ, ნიკა სამ ძირითად კატეგორიაზე ჩამოყალიბდა: როკმუსიკის მოყვარულები, გურმანები, და ონლაინშოპინგით გატაცებულები. ეს სამი კატეგორია ფეისბუქ- ტარგეტირებისთვის გამოიყენა. შედეგმა გაამართლა: პირველი მომხმარებლების აბსოლუტური უმრავლესობა მართლაც დეველოპერები და სხვა IT-პროფესიების წარმომადგენლები აღმოჩნდნენ.
მიუხედავად პირველი წარმატებისა, მომხმარებლების მოზიდვა თავიდან მაინც გაჭირდა, რადგან სერვისი სიახლე იყო ბაზრისთვის. ვითარება მას შემდეგ შეიცვალა, რაც გაუმართლათ და შემთხვევით რამდენიმე ინფლუენსერს მოემსახურნენ. მათ შორის იყო დოდი ხარხელიც.
მომხმარებლებთან ურთიერთობისას თანდათან აღმოაჩინეს, რომ მათთვის ფასზე მნიშვნელოვანი დროის დაზოგვა იყო. ერთ-ერთი კლიენტის კითხვაზე, თუ რას სთავაზობდა CARU, ნიკამ შემდეგი პასუხი გასცა: „მანქანა მიგვყავს, ვაკეთებთ და გიბრუნებთ". შემდეგ გადაწყვიტა, რომ ეს ფრაზა ლოზუნგადაც გამოდგებოდა.
კომპანია დღემდე მოგების რეინვესტირებას მიმართავს. თანხის ძირითადი ნაწილი მომხმარებლების მოზიდვასა და ნდობის გამომუშავებაში იხარჯება. მომხმარებლების კმაყოფილება და ნდობა გუნდისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია. შედეგად, კომპანია ყოველთვიურად 150 პროცენტით იზრდება. ახლახან საქართველოს ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების სააგენტოს თანადაფინანსების გრანტების პროგრამის ფარგლებში, CARU-ს 100 000 ლარი გადაეცა. ნიკა ფიქრობს, რომ გამარჯვება ბიზნესის ინოვაციურობამ და სწრაფმა ზრდამ განაპირობა. ასევე, ჟიურისათვის მნიშვნელოვანი ფაქტორი გუნდის ენთუზიაზმი, საქმის სიყვარული და თავდადება აღმოჩნდა.
