ზეგავლენის ანატომია რეკლამის ტრადიციული მეთოდები დავიწყებას მიეცა

სოციალური მედიის ახალგამოჩეკილი ექსპერტები, ე.წ. ინფლუენსერები (eng. Influence – ზეგავლენა), კომპანიებს რეკლამირებას ანაზღაურების, ან პროდუქციის სანაცვლოდ სთავაზობენ. როგორ მუშაობს მომხმარებლებზე ზეგავლენის მექანიზმი? და უფრო მნიშვნელოვანი – საქმე თაღლითობასთან ხომ არ გვაქვს? ჩვენ ამ საკითხში გარკვევას შევეცადეთ.

ალბათ ყველანი ვთანხმდებით იმაზე, რომ თქვენი სახლის ზომის, ადგილმდებარეობის, ანდა მისი არსებობის შესახებ მოტყუება ეთიკურად საეჭვო საქციელია. არაეთიკურია სხვისი ფოტოების მოპარვაც. ასევე – ნივთების უფასოდ მოთხოვნა, მით უფრო, როცა სანაცვლოდ არაფერს სთავაზობთ. თუმცა უნდა ვაღიარო – მსგავსი რამეები არაერთხელ გამიკეთებია. ისეთი რაღაცებიც ჩამიდენია, რაც სოციალურ მედიაზე განსაკუთრებულად დამოკიდებულ თინეიჯერსაც კი გააწითლებდა. შემიძენია ყალბი მიმდევრები (eng. Follower – მიმდევარი) და მითხოვია პოსტების დალაიქება. ისეთი კომუნების ჰეშთეგები გამომიყენებია, რომელთაც საერთოდ არ მივეკუთვნებოდი („როგორ ხართ, #ჯანსაღიკვებისმოყვარულები?"), სხვისი ანგარიშებიდან ფოტოების სქრინები შემინახავს, შემდეგ ავტორების სახელები მომიჭრია და საკუთარ ანგარიშზე ამიტვირთავს. ჩემი იტალიური მოგზაურობიდან ფოტოებიც გამიზიარებია.

იტალიაში არასოდეს ვყოფილვარ.

ჩემი სახელია @bougie_means_candle

მე Instagram-ის ინფლუენსერი ვარ

#დაახლოებით

#არცთუმთლად

თუკი კომპანია, რომელშიც მუშაობთ, რომელიღაც პროდუქტს ყიდის, Instagram-ინფლუენსერების შესახებ აუცილებლად გექნებათ გაგონილი – ეს უახლესი ტენდენციაა. სოციალურმა მედიამ ტელევიზიას და ჟურნალ-გაზეთებს გართობის მთავარი წყაროს სტატუსი წაართვა და კომპანიებსაც მეტი რა გზა დარჩათ – დაიწყეს ახალგაზრდების მხედველობის არეალში მოხვედრის გზების ძიება. კომპანიამ, რასაკვირველია, შესაძლოა შეისყიდოს კიდეც Instagram-ზე რეკლამა, თუმცა ახალგაზრდა მომხმარებელი ასეთ პოსტებს, როგორც წესი, იგნორირებას უკეთებს.

საუკეთესო გამოსავალი, რა თქმა უნდა ის იქნება, თუკი მათი პროდუქტის შესახებ ახალგაზრდების სოციალური ქსელის მეგობრები ისაუბრებენ. მით უმეტეს, თუკი პოსტს ისეთი შეტყობინებით გაავრცელებენ, როგორითაც თქვენ – ანტრეპრენერს გსურთ, რომ ხალხში გავრცელდეს.

ასე რომ, ბუნებრივია, შეიქმნა ცნება – Instagram-ინფლუენსერი. ადამიანი, რომელიც, როგორც წესი, ახალგაზრდაა და ლამაზი, მდიდრული და მიმზიდველი ცხოვრების სურვილს აღგვიძრავს. წარმოიდგინეთ, რა კარგი გამოსავალი იქნებოდა, სწორედ ასეთ პერსონებს მცირე ანაზღაურების, ანდა თქვენ მიერ წარმოებული ნივთების სანაცვლოდ, თქვენი პროდუქტი საკუთარ ფიდში „შეეპარებინათ". სწორედ ეს მოგცემდათ საშუალებას, შეგექმნათ რეკლამა, რომლის გადასაღებად მოდელებისა და ფოტოგრაფის დაქირავება საერთოდ არ დაგჭირდებოდათ. გარდა ამისა, იგივე მეთოდი იქცეოდა შეუცვლელ გზად, პოტენციურ მომხმარებელს თქვენი პროდუქცია მკაცრი სტუდიური გარემოს ნაცვლად, ბუნებრივ სიტუაციაში ენახა, თანაც – გლამურული მისამართიდან.

და ყველა მოგებულია!

გასათვალისწინებელია ერთი ფაქტორი: სარეკლამო სააგენტოებისა და მასმედიის წარმომადგენლებისგან განსხვავებით, ინფლუენსერების ერთადერთი პლუსი მრავალი მიმდევარი და იმიჯია. მაგრამ არ არსებობს მათთან კომუნიკაციის დადგენილი ნორმები და ისიც ნაკლებსავარაუდოა, გაწეული სერვისის სანაცვლოდ, საჩუქრად გაგზავნილი სანთლებისთვის ინვოისი გამოგიგზავნონ.

„თავისუფლად შემიძლია გითხრათ, რომ დაახლოებით ხუთ ან ექვს მსგავს თხოვნას ვიღებთ კვირაში", ამბობს ნატალი მარკოვი – PR-სააგენტო Markoff Group-ის დამფუძნებელი. კომპანია მდიდრულ ბრენდებს წარმოადგენს. „შემოთავაზებები, როგორც წესი, ერთმანეთს ჰგავს. ისინი ხშირად გვწერენ: მე Instagram-ის ანგარიში მაქვს და ინფლუენსერი ვარ. ძალიან მომწონს თქვენი პროდუქცია. შეგიძლიათ გამომიგზავნოთ?" და სამი-ოთხი ასეთი ელ.წერილის შემდეგ, როდესაც პროდუქცია მართლაც გაგზავნილი მაქვს, თავიანთ მისამართზე განთავსების ღირებულებას გვწერენ".

არაეთიკური საქციელი ერთადერთი პრობლემა არ არის. ხშირად შესაძლოა თაღლითთა მსხვერპლადაც იქცეთ. თაღლითობა ისეთ მასშტაბურ ხასიათს იღებს, რომ ფედერალური სავაჭრო კომისია შეერთებულ შტატებში საქმის აღძვრითაც კი იმუქრება. ყალბი მიმდევრები, ყალბი განათება, ანაზღაურებისა და პროდუქციის უსირცხვილო მოთხოვნა და მრავალი მსგავსი ფაქტი. „როდესაც ფული მსგავსი პლატფორმის დახმარებით ასე მარტივად შემოგდით, ოქროთი სავსე სკივრის გასაღები გიჭირავთ ხელში", – ამბობს ევან ასანო, სოციალური მედიამარკეტინგ-სააგენტოს Mediakix-ის უფროსი აღმასრულებელი ოფიცერი და დამფუძნებელი. „ოქროს ციებ-ცხელება", რა გასაკვირია, რომ თაღლითებსაც და ღირსეულ ადამიანებსაც თანაბრად აცდუნებს.

რა თქმა უნდა, ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ სოციალურ ქსელში მზარდი სარეკლამო ეკონომიკა მთლიანად თაღლითური სქემაა. Instagram-ი, ბევრი მინუსის მიუხედავად, უზომოდ გავლენიანი პლატფორმაა. 2017 წლის სექტემბერში საიტზე 800 მილიონი მომხმარებელი იყო დარეგისტრირებული. მათი 80 პროცენტი ბიზნესკომპანიების მიმდევარია, ხოლო 60 პროცენტი აცხადებს, რომ ახალ პროდუქტებს Instagram-ის საშუალებით ეცნობა. რაც შეეხება ინფლუენსერთა ბაზარს, Mediakix-ის ბოლო კვლევის მიხედვით, მათი ანაზღაურება 2017 წლისთვის მილიარდ დოლარს შეადგენდა, ხოლო მომდევნო წლებში თანხა შესაძლოა გაორმაგდეს კიდეც. მილიარდ დოლარად შეფასებულმა კომპანიებმა, მეტი შანსია თანხა ერთკაციან სოციალურ მედია „ვარსკვლავებში" დააბანდონ – იმის იმედით, რომ საკუთარ წლიურ მარკეტინგულ ანგარიშს არგებენ.

თუმცა, აისახება თუ არა გაყიდვებზე ფულის ინფლუენსერებში დაბანდება? და თუ ფოტოგენური, შველისთვალება გოგონა მოგადგებათ და თქვენი ხელჩანთების, ქურთუკების, სვიტერების, სასტუმროს, ან რესტორნის საკუთარ Instagram-ზე წარდგენას შემოგთავაზებთ, არსებობს თუ არა შანსი, რომ ბოლოს თავი გაძარცვულად იგრძნოთ? იმისათვის, რომ ამ შეკითხვებზე პასუხი მიგვეღო, გადავწყვიტე, Instagram-ის ეკონომიკაზე მომეყოლა. რამდენიმე წარმატებულ ინფლუენსერს შევეხმიანე, შევქმენი მოდის გურუს ყალბი ანგარიში, ვიყიდე ყალბი მიმდევრები, მოვითხოვე უფასო პროდუქტები და ზეგავლენის მოხდენასაც შევუდექი.

აი, რა აღმოვაჩინე:

მიშელ უილიამსი ერთ-ერთი საუკეთესო ინფლუენსერია. საზოგადოებასთან ურთიერთობის ყოფილი ხელმძღვანელი საკუთარი ბლოგისა და Instagram-მისამართის, Coffee and Champagne, მფლობელია, 116 ათასი მიმდევარიც ჰყავს. სულაც არ არის გასაკვირი, რატომაა ამ საქმეში წარმატებული. სასიამოვნო და პირდაპირი პერსონა თავის გვერდზე წვნიანი, მდნარი სენდვიჩების, ძველისძველი ფუშფუშა კაბებისმაგვარი ნაყინის ბურთულების ფოტოებს დებს. პოსტავს საკუთარ სურათებსაც – წაბლისფერთმიანი გოგონა სევდიანად იცქირება სხვადასხვა კაფეს ფანჯრიდან. უილიამსის შემოსავლის წყარო სანახევროდ მისი ბლოგია, სანახევროდ კი – Instagram-ი. ძირითადად, კვების ობიექტებთან თანამშრომლობს, ქმნის და აცოცხლებს რეცეპტებს. სწორედ მას მიიღებდით, ჯადოქარს ჟურნალი Saveur ადამიანად რომ ექცია.

როდესაც უილიამსს ჩემი იდეა გავუზიარე, მითხრა, რომ მისი განხორციელება ბევრად გამიჭირდებოდა, ვიდრე 2014 წელს.

„მაშინ შეგეძლო კერძების ლამაზი ფოტოები გადაგეღო და ფოტოგალერეაში დაგემატებინა. დღეისათვის იმდენად ბევრი ადამიანი ცდილობს სამსახურს თავი გაანებოს და ინფლუენსერი გახდეს, რომ იდეის გასაცოცხლებლად დიდი ენერგია დაგჭირდება".

„ყველას ვურჩევ, გადაიღონ ინდივიდუალური ტექნიკით", – ამბობს უილიამსი. არსებობს მისამართები, რომლებიც მხოლოდ ვარდისფერში გადაწყვეტილ ფოტოებს დებენ, ანდა ტანისამოსს მხოლოდ ერთ ფონზე იღებენ. უილიამსის ფავორიტმა ერთ-ერთმა ინფლუენსერმა პოპულარობა მას მერე მოიპოვა, რაც კერძების გადაღება ზედხედებით დაიწყო – ისე, რომ მიმდევრებს როგორც კერძის, ისე ავტორის ფეხსაცმლის დანახვა შეძლებოდათ. Instagram-ულ ეკონომიკაში ყველაზე მნიშვნელოვანი თქვენი ესთეტიკაა. კომპანიებსაც ურჩევნიათ, ისეთ ინფლუენსერებთან ითანამშრომლონ, რომელთა ესთეტიკა მათ ხედვას ემთხვევა.

„თუკი ჩვენს გვერდზე განთავსებულ ყველაზე მაღალრეიტინგულ ფოტოებს დააკვირდებით, აღმოაჩენთ, რომ მათი ავტორების უმეტესობა ფოტოგრაფია", – ამბობს ანა ვერი, Popular Pays-ის მარკეტინგის, კომუნიკაციებისა და კრეატივის ხელმძღვანელი. ინტერნეტგვერდი ცდილობს, ბრენდები და ინფლუენსერები ერთმანეთს დააკავშიროს. „ჩვენ სპეციალური თეგების მეშვეობით ვფილტრავთ ავტორებს. ანგარიში შესაძლოა ასახავდეს ტრენდებს მამაკაცის სამოსში, კვების ინდუსტრიას, ეხმაურებოდეს კონტენტის თუ აუდიტორიის სხვადასხვა კატეგორიას".

ინფლუენსერები შეგიძლიათ მინიჟურნალებადაც კი აღიქვათ. თქვენი რეკლამის განთავსება იმ მისამართზე გსურთ, რომელიც ყველაზე მეტად შეეფერება ბრენდს და ვიზუალურადაც მიმზიდველია.

ჩემი ესთეტიკიდან გამომდინარე, გადავწყვიტე, ყურადღება ინტერიერის დიზაინზე გამემახვილებინა და ანგარიშზე სანთლები განმეთავსებინა. რატომ? იმიტომ, რომ სპეციფიკურია, ნიშა თავისუფალია და უფასო სანთლების მიღების იდეაც მხიბლავს.

დასაწყისისთვის რამდენიმე ელეგანტური სანთელი ვიყიდე, საკუთარ ბინაში წავიღე, რათა სასურველი ფონი თავად შემექმნა. ელეგანტური სანთლების სანაპირო სახლის სხვადასხვა ოთახში განთავსებით, მსურდა მდიდრული გარემოს ეფექტი მიმეღო. მცირე მეწარმეებს ვთხოვე, უფასო სანთლები გამოეგზავნათ, რათა ფოტოებისთვის გამომეყენებინა. შემდეგ კი დაველოდე, რა მოხდებოდა.

ამ სტრატეგიამ დიდხანს ვერ გამიძლო – კონტენტი ძალიან მალე გამომელია. ერთადერთი, რაც შემიძლია ზუსტად გითხრათ, ისაა, რომ თუკი Instagram-ის ინფლუენსერობა გსურთ, ტონობით პროდუქცია დაგჭირდებათ. უილიამსი დღეში ერთ ან ორ ფოტოს პოსტავს, პლუს – მასალა სთორებიდან (eng. – Stories), ლაივები, აუდიო-ვიდეო ფიდი, რომელიც Instagram-ს 2016 წელს SnapChat-ის მიბაძვით დაემატა.

ასე რომ, როგორც ინტერნეტში ხშირად ხდება ხოლმე, „ქურდობა" დავიწყე. თავდაპირველად, სხვების სანთლების ფოტოების რებლოგს ვაკეთებდი, მაგრამ მოგვიანებით ორიგინალი სურათების ავტორთა სახელების მოჭრა დავიწყე და მასალას ისე ვტვირთავდი, თითქოს ჩემი გადაღებული იყო. ყველგან უამრავ ლეიერსა და ჰეშთეგს ვამატებდი (#zenlife, #beachstyle. #instadecor). მსურდა, პოპულარულ ბლოგებს ჩემი ფოტოების რეპოსტი გაეკეთებინათ, თუმცა სასურველი ეფექტი ვერც ასე მივიღე. ჩემს ყველაზე პოპულარულ ფოტოს 26 მოწონება ჰქონდა.

აუდიტორიის ზრდა ნელ-ნელა მიუღწეველ მიზნად იქცა. როგორც ირკვევა, ყველაზე მეტს სწორედ ამაში იხდი: აუდიტორიაში, რომელიც ჩართულია და რომელიც ინფლუენსერს ენდობა. „ბევრი მიმდევრის მოპოვება მარტივი არ არის, მით უფრო – რთულია მათი ჩართულობა და აუდიტორიის ინტერესის დაკმაყოფილება", – ამბობს ვერი, – „ჩვენი ავტორები ამ საკითხის ექსპერტები არიან". მოკლედ რომ გითხრათ, Instagram-ზე „სიცოცხლის შენარჩუნება" ისეთივე ადვილი საქმე არ გეგონოთ, როგორიც, მაგალითად, Twitter-ზე. Twitter-ზე დროულმა ხუმრობამ შესაძლოა თქვენი მისამართის პოპულარობა ცაში აიყვანოს. Instagram-ზე აუდიტორიის მოგროვებამ კი წლები წაიღოს.

პატრიკ ჯანელმა (@aaguynamedpatrick) 458 ათასი მიმდევარი წლების განმავლობაში დააგროვა. ის Bon Appetit-ის დიზაინერად მუშაობდა, კომპანიამ კი მისი ფოტოების რებლოგი გააკეთა.ავტორი მუდმივად აქტიურობდა, არებლოგებდა და იწონებდა პოსტებს, იმეგობრებდა მისამართებს. „არსებობს რამდენიმე ადამიანი, რომლებიც წლებია, ჩემი მიმდევრები არიან. მათ ხშირად ვეკონტაქტები, თუმცა არასოდეს შევხვედრივარ. ისინი კომენტარს ყოველთვის მიტოვებენ და ხშირად შეტყობინებებსაც მიგზავნიან", – ამბობს ჯანელი, – „როგორ მუშაობს Instagram-ი, ვერ გეტყვით. სქემა ცვალებადია".

„Bon Appetit-ისთვის ჩემი პოსტების რებლოგი არ მითხოვია და არც ერთგული მიმდევრების დასაგროვებლად დამიხარჯავს წლები. უბრალოდ, დავიქირავე კომპანია, რომელიც დამეხმარებოდა ფული გადამეხადა, რათა ჩემი პოსტები მეტს მოეწონებინა. როგორც ირკვევა, ასეთი კომპანიების რიცხვი დიდია, განსხვავებულია მათი ლეგიტიმურობის დონეც. ისე მოედნენ Instagram-ს, როგორც საროსკიპოები უღარიბეს უბნებს. ზოგიერთის სახელი შედარებით ღირსეულად ჟღერს. მაგალითად, Social Envy, Hypez, InstaBoostGram. სხვები არც მალავენ საკუთარ დანიშნულებას. მაგალითად, Buy Instagram Followers. მე Buzzoid ავირჩიე. კომპანია „ხარისხიანი" მიმდევრების პაკეტებს ყიდის. 5 ათასს 39,99 დოლარად. დეტალების შესახებ ელ.ფოსტაზე შეგიძლიათ მისწეროთ.

პასუხი „სერვისის მფლობელისგან" – მაიკლისგან მომივიდა. პირველი წერილის ხელმოწერაში მაიკლი ეწერა (გვარის გარეშე), შემდეგ ჯერზე – პოლი. ჩემდა გასაკვირად, როდესაც მაიკლ-პოლს დახმარება უფასოდ ვთხოვე, დამთანხმდა – მან 5 ათასი მიმდევარი და განუსაზღვრელი რაოდენობის მოწონებები რამდენიმე კვირის განმავლობაში უსასყიდლოდ შემომთავაზა, Entrepreneur-ის სტატიაში განთავსების სანაცვლოდ (რასაც Instagram-ის ინფლუენსერების მედიაში „შემოჭრად" აღვიქვამ). ჩემი შეკითხვა ბიზნესმოდელის შესახებ, მან უგულვებელყო და მხოლოდ ეს მომწერა: „ჩვენ მომხმარებლებისთვის რეალურ მიმდევრებსა და მოწონებებს უზრუნველვყოფთ. სწორედ ამიტომ დაიკლებს თქვენი მოწონებები, როდესაც მასალის ხარისხს დაწევთ".

კი ბატონო…

ყალბი იყო მიმდევრები თუ რეალური, ფაქტია – ინტერნეტის ვარსკვლავობის გზას დავადექი. თავდაპირველად, 5000 შესყიდული მიმდევრით დაიმედებული, ნაცნობების Instagram-მისამართებს მივადექი და 250 შემთხვევით ადამიანს „ავედევნე". 250-იდან 50 ჩემი მიმდევარიც გახდა. ჰეშტეგიან ფოტოებზე მოწონებების მოგროვებაც დავიწყე.

სქემა მუშაობდა.

მიმდევრებიც მყავდა, ბიძგიც და მოქმედების გეგმაც მქონდა. თითქმის მზად ვიყავი კომპანიებზე გასასვლელად. ერთადერთი, რაც მჭირდებოდა, ჩემი წინარე ისტორიის მოფიქრება იყო. მაიკლ-პოლი დამთანხმდა მოწონებებისა და მიმდევრების დაგროვებაში დამხმარებოდა, თუმცა ამის გაკეთებას დღეში ხუთჯერ ვერ ვთხოვდი. გარდა ამისა, მხოლოდ 25 პოსტი მქონდა. თუკი ვინმე საკმარისად განმიხილავდა, ჩემი ფიდი თვალსა და ხელს შუა გაუქრებოდა. ამიტომაც, ყალბ შვებულებაში, იტალიაში წავედი. ქალაქ პოსიტანოს ლამაზ პეიზაჟებს ვეძებდი (ყოველთვის მინდოდა იქ მოგზაურობა), სურათებს სხვა მომხმარებლებს ვპარავდი და ვაწერდი: „როგორც იქნა, მოვახერხე და #positano მოვინახულე. ერთი სული მაქვს, როდის ჩამოვჯდები ტერასაზე და საუკეთესო კერძებს გავსინჯავ". #amalficoast, #wanderlust #travel #dreamtrip #bucketlist #timeflieswhenyourehavingfun.

მაიკლ-პოლს ვთხოვე, ჩემი „შვებულების" ფოტოებისთვის მოწონებების რაოდენობა გაეზარდა – იმედს ვიტოვებდი, რომ ბრენდმენეჯერები, რომლებსაც დავეკონტაქტებოდი, იქამდე არ მოეშვებოდნენ ჩემი ანგარიშის თვალიერებას, სანამ რაიმე უცნაურს არ იპოვიდნენ. შემდეგ ელ.წერილები სანთლების მწარმოებელ 4 კომპანიას გავუგზავნე – მათგან პროდუქციას ვითხოვდი დაგეგმილი გადაღებისთვის.

„გამორიცხულია დაიჯერონ, რომ ეს ყველაფერი რეალურია", –ვფიქრობდი მე, – „ეს ხომ აბსურდია, სასაცილოა. ყველაფერი ნათელია".

შემდეგ კი შემოთავაზებების წვიმა დაიწყო.

2017 წელს, ევან ასანომ Mediakix-იდან ექსპერიმენტი ჩაატარა. იმ იმედით, რომ Instagram-ზე თაღლითობის მაღალი ალბათობის შესახებ ყველაფერი დღესავით ნათელი გახდა, 2 მომხმარებელი – სრულიად არარსებული @wanderingggirl, მსოფლიოს გარშემო მოგზაური, და @calibeachgir310, ლაიფსთაილზე მომუშავე გოგონას მისამართები შექმნა. მან Popular Pays და TapInfluence-სთანაც კი შეძლო საქმის წამოწყება – ვებგვერდები სოციალურ მედიაინფლუენსერებს დამკვეთ კომპანიებთან აკავშირებენ.

სქემამ იმუშავა. Мediakix-მა ექსპერიმენტის შეწყვეტამდე სხვადასხვა ბრენდისგან ანაზღაურებისა და საჩუქრების 4 შეთავაზება მიიღო.

რა შეუძლიათ კომპანიებმა აქედან ისწავლონ?

„არ არსებობს რაიმე მეთოდი, რომლითაც ვინმე ნაყიდ მოწონებებს რეალურისგან გაარჩევს", – ამბობს ასანო, – „თუმცა, ანგარიში ბევრი მიმდევრით უკვე კარგი დასაწყისია. ინფლუენსერები, რომელთა მიმდევრებიც „ნაყიდია", მაშინ იშიფრებიან, როგორც კი სერიოზულ საქმეს მოჰკიდებენ ხელს. ამ შემთხვევაში, მათ მიმდევრების რაოდენობასთან ერთად პოსტებში ჩართულობა სჭირდებათ, ეს კი მიმდევრების რაოდენობის ხელოვნურ ზრდაზე ბევრად ძვირადღირებული სიამოვნებაა", – ყვება ასანო. ინფლუენსერების პოსტებზე ჩართულობა მათი მიმდევრების რაოდენობასთან თანხვედრაში უნდა იყოს – თუკი მათ ძალიან ბევრი მიმდევარი ჰყავთ და მოწონებებისა და ნახვების რაოდენობა ძალიან ცოტაა, კომპანიისთვის ნათელია, რომ თაღლითობასთან აქვს საქმე. მატყუარათა აღმოსაჩენად, მეორე გზა, ისეთი ვებგვერდების გამოყენებაა, როგორიცაა, მაგალითად, SocialBlade. იგი მომხმარებელთა მიმდევრების ზრდის დიაგრამას აწყობს. „თუკი უცებ უზარმაზარი აღმასვლაა, მიზეზი ნათელია – ავტორმა, უბრალოდ, მიმდევრები შეისყიდა", – ამბობს ასანო.

საუკეთესო გზა თაღლითებისგან თავის დასაცავად Instagram-ზე კარგად გარკვევაა. გახდით იმ ადამიანთა მიმდევარი, რომლებიც თქვენი კომპანიის მიზნებისთვის შესაფერისნი არიან, შემდეგ კი მათი მიმდევრების მიმდევარიც. თავად მიაღწიეთ იმ ინფლუენსერებამდე, ვისთან მუშაობაც გსურთ. სწორედ ასე მოიქცა ჯეიმს ტიუნი, New York City Bar Boilermaker-ის თანადამფუძნებელი. მან @GothamBurgerSocialClub-ს, 154 ათასი მიმდევრით, და @Devourpower-ს, 485 ათასი მიმდევრით, თავად მისწერა და ბურგერების გადაღება სთხოვა. ტიუნმა ინფლუენსერებს ბურგერები გაასინჯა და საკუთარ გვერდზეც აურაცხელი მიმდევარი შეიძინა. „ყოველთვის, როდესაც ახალ ბურგერს ვამატებ,
@Devourpower-ს ვთხოვ, შემოიაროს. ბარის შესახებ ბოლო პოსტს მათ გვერდზე 45 ათასი მოწონება ჰქონდა. ვიტყოდი, რომ სუპერწარმატებული გამოვიდა", – ამბობს ტიუნი.

შეგიძლიათ ეს რთული საქმე სხვასაც მიანდოთ – პლატფორმებს, რომლებიც შესაფერის ინფლუენსერს მოგიძებნიან, თუნდაც ზემოხსენებულ Popular Pays-ს, ან რევიუებისთვის განკუთვნილ საიტებს – პლატფორმას, რომელიც რეიტინგის სისტემას კომენტარების მიხედვით ადგენს. ასე წარმოდგენა შეგექმნებათ, თუ ვის ქირაობთ. გარდა ამისა, შეგიძლიათ მარკეტინგულ სააგენტოსთან ითანამშრომლოთ. თუნდაც Socialyte-თან, რომელიც თქვენს კომპანიას ინფლუენსური მარკეტინგული სტრატეგიის შემუშავებაში დაეხმარება და შესაფერისი ინფლუენსერების დიდ სიას გაგიმზადებთ.

თუკი მსგავს სააგენტოებთან მუშაობას გადაწყვეტთ, უნდა იცოდეთ, რა დაგიჯდებათ ეს სიამოვნება. „ბევრი", - ამბობს ბეკა ალექსანდერი, Socialyte-ის პრეზიდენტი, – საშუალო პოსტის წარმატება დამოკიდებულია ინფლუენსერზე და პროდუქტზე, ასევე, თუ რამდენი მიმდევარი ჰყავს მისამართს, რამდენად თანმიმდევრულია მისი კონტენტი, რამდენად დიდი მოთხოვნაა მასზე. საბოლოო ჯამში კი, ჩვენ ათასობით, ასობით ათასობით და მილიონობით ინფლუენსერზე ვსაუბრობთ. „რას მიიღებთ სამაგიეროდ? თქვენი გაყიდვები შესაძლოა მომენტალურად გაიზარდოს, თუმცა შესაძლოა არაფერი მოხდეს. Instagram-ი სურვილის გამოწვევისთვის საუკეთესო საშუალებაა, თუმცა გასაყიდ პროდუქტამდე მომხმარებლის მიყვანაში მოიკოჭლებს. მიუხედავად იმისა, რომ პლატფორმა საშუალებას იძლევა გადამოწმებულმა მომხმარებელმა „სთორის" გასაყიდი პროდუქტის ბმული დაურთოს, პოსტები და კომენტარები ჯერ კიდევ „შეუღწევადია". კომპანიის ბმულის ჩასმა, მაქსიმუმ, ბიოგრაფიის გვერდზე შეძლოთ. საქმე იმაშია, რომ თუკი მომხმარებელს პროდუქტს საკმარისად მოანდომებთ, ის შეძენის გზას თავადვე იპოვის.

კომპანიებთან პირდაპირი კონტაქტის დახმარებით და ინფლუენსერთა ფორმალური სააგენტოების გვერდის ავლით, ჩემი მისამართი საგულდაგულოდ მხოლოდ რამდენიმე ადამიანმა განიხილა. ყველაზე ძვირადღირებული სანთლების კომპანია, Byredo, საერთოდ არ გამომეხმაურა. დანარჩენმა სამმა რამდენიმე დღეში მიპასუხა. პირველი კომპანია, რომელმაც მომწერა, ლოს-ანჯელესში დაფუძნებული, მთლიანად ნატურალური სანთლებისა და სახლის სურნელოვანი დანამატების მწარმოებელი Lyte+Cycle რამდენიმე საათში კონტაქტზე გამოვიდა. კრისტი ჰიდიმ, Lite+Cycle-ის დამფუძნებელმა, შეთავაზებისთვის მადლობა გადამიხადა, თუმცა მალევე გაუჩინარდა. როდესაც თავად დავუკავშირდი, უფასო პროდუქციის ნაცვლად, 30%-იანი ფასდაკლება შემომთავაზა. როგორც გაირკვა, ჩემი ფოტოები გულდასმით დაუთვალიერებია და დაასკვნა, რომ ჩემი ანგარიშის ესთეტიკა და მიდგომა 5 ათას გულწრფელ მიმდევარს ვერაფრით დაიმსახურებდა: „შევამჩნიე, რომ მოწონებები თქვენს პოსტებზე უცნაურად იყო გაფანტული. ერთ ფოტოს 100 მოწონება ჰქონდა, მეორეს კი მხოლოდ 3. მივხვდი, რომ სრული უაზრობა იყო", – მოგვიანებით გამიზიარა მან, – მსგავს საკითხებში საკმაოდ კარგი ინტუიცია მაქვს. რეალური პროფილის გაყალბება რთულია".

სიამოვნებით დავეთანხმებოდი, თუმცა მალევე Linnea's Lights-ის სანთლები მომივიდა. იმხელა ყუთი იყო, ვიფიქრე, რომ მეზობლის ავეჯი შემთხვევით მე მომიტანეს. შეფუთვაში 4 სანთელი იდო – მასიური მინის შანდლები მელნის, ნაძვის, ქიშმირისა და ჩაის არომატებით. გარდა ამისა, სურნელოვანი ზეთოვანი გამაფრქვეველი. ნატალი მარკოვმა – ქალმა, რომელმაც პროდუქცია გამომიგზავნა, ხელნაწერი შეტყობინებაც კი დაურთო. იმედოვნებდა, რომ საჩუქარი მომეწონებოდა.

თავი უნამუსოდ ვიგრძენი.

16 და 34-დოლარიანი ხელგაშლილი საჩუქრის შემდეგ, მარკოვს ბოდიშის მოსახდელად დავურეკე და ვკითხე, თუ ჰქონდა სურვილი, ჩემთან „მუშაობის" შედეგებზე ესაუბრა. ჩემდა გასაკვირად, დამთანხმდა (უფასო პროდუქცია კიდევ ერთმა კომპანიამ გამომიგზავნა, თუმცა კატეგორიულად მომთხოვა, მათ შესახებ სტატიაში არ დამეწერა და პროდუქციაც უკან დამებრუნებინა. ასეც მოვიქეცი).

გაინტერესებთ, როგორ მოხიბლა ჩემმა შეკოწიწებულმა ინტერიერმა მარკოვი? ის, უბრალოდ, მიმნდობი ადამიანია. შანსს აძლევს ადამიანებს, რომლებიც ბრენდით ინტერესდებიან, იმის მიუხედავად, მათი მიმდევრების რაოდენობა 150 ათასია თუ 2 ათასი. მიაჩნია, რომ საჩუქარი ინფლუენსერისთვის ერთჯერად ფასდაკლებას ჰგავს – უფასო ერთკვირიანი აბონემენტი სპორტდარბაში, ანდა Blue Apron-ის 3 უფასო კერძი. „ინფლუენსერი პოტენციური მომხმარებელია", – ამბობს მარკოვი, – „მისი პოტენციალით, რომ უფრო მეტი გახდეს. უბრალოდ, მას მშვენიერ პროდუქციას უზიარებ და რაც უფრო მეტი ადამიანისთვის აკეთებ ამას, მით უკეთესი ხდება სამაყარო", – მიაჩნია ნატალის.

ნატალისთვის ეს სტრატეგია კარგად მუშაობს. სწორედ ასე მიაგნო ინფლუენსერს მენის შტატის ქალაქ პორტლენდიდან, რომელსაც ისე მოეწონა სანთლები, რომ სამი თვის განმავლობაში მის შესახებ რამდენიმეჯერ დაწერა: „უბრალოდ, თვალს ვადევნებ და ჩვენი მიმდევრები მატულობენ, მატულობენ და მატულობენ. მხოლოდ იმიტომ, რომ მან აზრიან კონტექსტში გვახსენა, – ამბობს მარკოვი. „საჩუქრის მიძღვნა საპასუხოს სურვილს აჩენს და ეს გეგმა შესაძლოა ბევრი კომპანიისთვის გამოსადეგი იყოს. რა თქმა უნდა იქამდე, სანამ ინფლუენსერი განფასებას არ გამოგიგზავნის ათასობით დოლარის ანაზღაურების მოთხოვნით. ჩვენი კლიენტები უბრალოდ არ იხდიან", – ამბობს მარკოვი, – პროდუქტი ან საჩუქარია, ან არ არის. და საჩუქრები, როგორც წესი, დიდ აჟიოტაჟს იწვევს,

ათობით ინტერვიუზე და ჩემი, როგორც ინფლუენსერის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, რას იზამდით თქვენ?

ფაქტი ისაა, რომ სხვა გზა, უბრალოდ, არ გაქვთ. თუკი გსურთ, თქვენი ბრენდი ახალგაზრდულ აუდიტორიასთან იყოს თანხვედრაში, უნდა მიხვიდეთ იქ, სადაც თავად არიან. დღეისათვის ასეთი ადგილი Instagram-ია. თუმცა, იცოდეთ: Instagram-ის სამყარო ოქროს ციებ-ცხელებას ჰგავს – ის ან ყველაფერს გაძლევთ, ან არაფერს. და, როგორც ყოფილ ოქროს მაძიებელს, დამიჯერეთ: სიფრთხილე გმართებთ!

ქართველი ინფლუენსერები

ქართულ ბაზარზე კი სიტუაცია განსხვავებულია. „ინსტაგრამი" დამკვეთებისთვის და ინფლუენსერებისთვის სულაც არ წარმოადგენს „ოქროს" ყველაზე დიდ „საბადოს". იგი ხშირად Facebook-ს „ხურდაში მოყვება". მხოლოდ „ინსტაგრამზე" მომუშავე ინფლუენსერის პოვნა ისევე გაგიჭირდებათ, როგორც ბრენდის, რომელსაც კამპანიის განხორციელება მარტო ამ პლატფორმაზე სურს.

შეკითხვაზე, თუ შეხმიანებიან კომპანიებს თავად, ქართველი ინფლუენსერები მტკიცე უარით გვპასუხობენ. როგორც ჩანს, ესეც ქართული ბაზრის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დამახასიათებელი და განმასხვავებელი ნიშნებია.

საქართველოში, როგორც განვითარებად ქვეყანაში, Influencer Marketing-ს ფეხის მყარად მოსაკიდებლად დიდი გზა აქვს გასავლელი, და სულაც არ არის გასაკვირი, რომ Influence Georgia ერთადერთი სააგენტოა, რომელიც ბრენდებს სარეკლამო კამპანიებში ამ მეთოდის გამოყენებას სთავაზობს.

გიორგი თუშურაშვილმა და ლადი გაბუნიამ სააგენტო მას მერე შექმნეს, რაც გააცნობიერეს, რომ ნიშა თავისუფალი იყო. „ეს არის პროდუქტი, რომელიც იაფია და კომპანიებს შედეგის სწრაფად მიღწევაში ეხმარება. ინფლუენსერმარკეტინგი ე.წ. Halo ეფექტით მუშაობს – რასაც ვფიქრობ ადამიანზე, იმავეს ვფიქრობ პროდუქტებზე, რომლებსაც მოიხმარს", – ამბობს გიორგი თუშურაშვილი. „ინოვატორმა კომპანიებმა მალევე აღიქვეს ჩვენი შეთავაზებების არსი. ზოგს მეტი დრო დასჭირდა".

მათ სიაში მრავალი ინფლუენსერია: ბახვა ბრეგვაძე, ალექსანდრა პაიჭაძე, ანანო დოლაბერიძე და სოციალური მედიის ათობით სხვა მომხმარებელი. „ინფლუენსერმარკეტინგი ხშირად სელებრითი ინდორსმენთში (Celebrity Endorsement) ერევათ. შეიძლება დაიქირავო ტიპი, რომელსაც ბევრი გამომწერი ჰყავს, თუმცა სელებრითი არ არის. ასევე, არაა აუცილებელი, ინფლუენსერი მაინცდამაინც თავის პროფესიასთან დაკავშირებულ კამპანიაში იყოს ჩართული. მთავარია, სოციალური ქსელების მომხმარებელთა დიდ სეგმენტზე გადიოდეს და მისი Feed-ი კამპანიის თემატიკასთან იყოს ახლოს", – ამბობს ლადი გაბუნია.

ანანო დოლაბერიძე (Instagram – 12 ათასი გამომწერი) მოდის ბლოგერია. ამ დარგში დაკავებული კომპანიები ფლეისმენტის თხოვნით დიდი ხანია უკავშირდებიან, ხოლო სფეროს განვითარებასთან ერთად, მათი რიცხვიც იზრდება. „ინტერესი სხვადასხვა ქართული თუ საერთაშორისო ბრენდისგან დიდია. „ინსტაგრამის" მართვას დიდ ყურადღებას ვაქცევ და პროდუქტი ძალიან უნდა მომწონდეს, რომ მისი ფოტო განვათავსო. თუკი საქმე რომელიღაც სერვისს ეხება, პოსტს საკუთარ ბლოგზე და Facebook-ზე ვათავსებ", – ამბობს ანანო. „სამწუხაროდ, ყველა კომპანიას ბარტერი ურჩევნია, და თუნდაც თანხას იხდიდნენ, თუკი სერვისი ან პროდუქტი არ მომწონს, გამორიცხულია მათთან ვითანამშრომლო".

მეგობარი კომპანიების მიერ პოსტის თუ ფოტოს გაზიარების თხოვნის შემდეგ, ინფლუენსერობა ბახვა ბრეგვაძისთვისაც (FB– 51, 223 გამომწერი, Instagram – 64 700 გამომწერი) შემოსავლის ერთ-ერთ წყაროდ იქცა. ცოტა ხნის წინ კი Influence Georgia-ს კონტრაქტორი გახდა. „კონტრაქტები პირდაპირ ჩვენს ჯიბეზე აისახება, რაც ძალიან კარგია", – ამბობს ბახვა ბრეგვაძე – მარკეტინგის სპეციალისტი, და ტელესერიალ „ჩემი ცოლის დაქალების" მსახიობი. თუმცა ეს სტატუსი ზოგჯერ მორიგ Full Time სამსახურად გარდაიქმნება ხოლმე. „ხანდახან ვფიქრობ, დღეს რაღაც უნდა გავაზიარო, რომ სოციალურ ქსელში სიცარიელე არ მქონდეს. რა თქმა უნდა, ვზრუნავ, რომ ინტერესი მომემატოს, მიუხედავად იმისა, რომ ზოგჯერ ფოტოს გადაღება სულაც არ მეხალისება".

როგორც ხედავთ, ყველა ფოტო, რომელიც ბრწყინავს, შეკვეთილი არ არის.

Influence Georgia 1 წელია არსებობს. სააგენტოს ბაზაში 100-ზე მეტი ადამიანია თავმოყრილი. თითოეული კამპანიისთვის დამფუძნებლები ინფლუენსერთა „პაკეტს" ამზადებენ – კონკრეტულ სფეროში სპეციალიზებული სოციალური მედიის „ვარსკვლავების" პროდუქტზე ან სერვისზე ალაპარაკება 1000 დოლარიდან 10 ათას დოლარამდე ჯდება. სააგენტო, არსებობის მოკლე ისტორიის მიუხედავად, საერთაშორისო ასპარეზზეც გავიდა. სწორედ Influence Georgia-ს განხორციელებულია ჰაერის დაბინძურების თემატიკისადმი მიძღვნილი Treepex-ის კამპანია საქართველოსა და შეერთებულ შტატებში.

„ინფლუენსერმარკეტინგი მთლიანად ციფრებზეა დაფუძნებული. ინფლუენსერების გამოსავლენად, მათი რეალური მიმდევრების დასადგენად და მიღებული შედეგების დასათვლელად, ჩვენ სპეციალურ პროგრამებს ვიყენებთ. კამპანიაში ხომ კრეატივის გარდა, დისტრიბუცია და ტარგეტინგი უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობს", – გვიხსნიან დამფუძნებლები.

გააზრებული უარი განუცხადა ინფლუენსერმარკეტინგს ხატია შამუგიამ – Ici Paris-ის მარკეტინგისა და საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ხელმძღვანელმა. „პარფიუმერია ემოციის ბიზნესია და ამ ემოციას ერთი Check in-ით ან ფოტოთი ვერ გადმოსცემ", – ამბობს ხატია. საზოგადოებას კი სხვადასხვა ბრენდს პრესივენთების საშუალებით აცნობს – მოწვეულ სტუმრებს არც Check in-ს სთხოვს და არც ფოტოს. ღონისძიება ტრადიციული მედიით შუქდება და თუკი პრესისთვის განკუთვნილი სასაჩუქრე პაკეტებიდან მედიის რომელიღაც წარმომადგენელი საკუთარ სურნელს, ან ფავორიტ ლოსიონს აღმოაჩენს, გზა ხსნილი აქვთ – დაე დაპოსტონ სოციალურ ქსელებში. „მე მინდა ადამიანებმა სოციალურ ქსელში ჩვენს პროდუქციაზე მაშინ ისაუბრონ, როდესაც რეალური ემოცია გაუჩნდებათ და არა მაშინ, როდესაც შევუკვეთავთ".

„2015 წლიდან სოციალურ ქსელებში ძალიან აქტიური გავხდი. თუმცა, როცა აღმოვაჩინე, რომ 197 ათასი მიმდევარი მყავდა, თავადაც შოკში ჩავვარდი" – ნანუკა ჟორჟოლიანი „ფეისბუქის" გარდა „ინსტაგრამზეც" ძალიან პოპულარულია – 143 ათასი გამომწერი ჰყავს. კომპანიები, ფლეისმენთის თხოვნით, 1 წელია სააგენტოს გვერდის ავლით უკავშირდებიან. „მათ ნაწილს ბიუჯეტის გამოყოფას ვერ ვთხოვ – ჩემი მეგობრები არიან".

სხვა შემთხვევებში ინფლუენსერის სტატუსი ტელეწამყვანისთვის შემოსავლის დამატებითი წყაროა. „ევროპროდუქტი", TBC ბანკი, ესთეტიკური კომპანიები, „კლუბი 71", „მედი", სამოსის მაღაზიები – ჟორჟოლიანთან აქტიურად თანამშრომლობენ. „ძირითადად, ჩემი Facebook-გვერდი აინტერესებთ".

ტელეწამყვანს მიაჩნია, რომ ინფლუენსერი მხოლოდ მაშინ გახდებით, როდესაც საზოგადოებას თქვენი პერსონა დააინტერესებს. თეორიას რიცხვებით ადასტურებს – სოციალურ ქსელებში მის სთორებს ნახვები, გადაცემის ანონსთან შედარებით, 10 ათასით ემატება, როდესაც ნანუკა ფოტოს, მაგალითად, მოგზაურობიდან ათავსებს.

„ინფლუენსერის ბუნებრივობა პრიორიტეტია" KFC-ის მარკეტინგის გუნდის ხელმძღვანელ მარიამ წამალაშვილისთვის, და რთულია შეედავოთ. ბრენდს Influencer Marketing-ი არაერთ კამპანიაში გამოუყენებია. ინფლუენსერებს თავად არჩევს და ამ მიმართულებისთვის გამოყოფილი ფინანსებიც შთამბეჭდავი აქვს – მარკეტინგული ბიუჯეტის 30-40%.

„Facebook-ი უკვე წარსულია" შორენა ბეგაშვილისთვის (FB – 145 470 გამომწერი, Instagram – 199 ათასი გამომწერი). მსახიობი აქცენტს Instagram-ის ექაუნთზე ამახვილებს. სოციალური ქსელის პირადი გვერდი შემოსავლის წყაროა. ასევეა Facebook-ი, თუმცა, სარეკლამო მასალის წილი ინსტაგრამზე ბევრად დიდია. Menu.ge, Angel Robes, Total Charm და არაერთი კომპანია ბეგაშვილს თავად უკავშირდება. მსახიობი მათი ნაწილის ოფიციალური სახეცაა. „არასოდეს ვაზიარებ ისეთ პროდუქციას, რომლის ხარისხშიც დარწმუნებული არ ვარ".

და მაინც, ვინ არიან ინფლუენსერები. ამ შეკითხვაზე პასუხის გაცემა რთულია, თუმცა ზოგადი პრინციპები ასეთია:

1. მათ ანგარიშებს სოციალურ ქსელებში უამრავი გამომწერი ჰყავს;

2. ფოკუსირებული არიან კონკრეტულ სფეროზე;

3. მათ პოსტებს სოციალურ ქსელში რეგულარული ხასიათი აქვს;

4. აქტიურად ერთვებიან ონლაინდისკუსიებში;

5. აქვთ დასამახსოვრებელი იმიჯი.

და თუკი თქვენ მიერ შერჩეულ ინფლუენსერს ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი სიკეთე ბლომად აქვს, არის თუ არა ეს კამპანიის წარმატების საწინდარი? იმედი უნდა გაგიცრუოთ – ამ შეკითხვაზე ერთმნიშვნელოვან პასუხს ვერავინ გაგცემთ.